Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę może otworzyć działalność gospodarczą i odwrotnie – przedsiębiorca prowadzący firmę może zatrudnić się w innej firmie. Należy jednak przestrzegać kilku warunków – głównie dotyczących składek ZUS, ale nie tylko. Sprawdź, co trzeba wiedzieć na temat równoczesnego prowadzenia działalności i pracy na etacie.

Zakaz konkurencji

Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i jednocześnie pracujesz w innej firmie, może obowiązywać Cię zakaz konkurencji. Oznacza to, że Twój pracodawca mógłby np. pozwać Cię o nieuczciwą konkurencję, jeśli Twoja działalność miałaby podobny charakter do tej, którą wykonuje pracodawca.

Pracodawca może nałożyć karę na pracownika zarówno wtedy, gdy w umowie pojawia się klauzula o zakazie konkurencji, jak i wtedy, gdy takich zapisów nie ma. Ma bowiem prawo powołać się na ogólne przepisy dotyczące konkurujących ze sobą działalności.

Składki ZUS – umowa o pracę a składki społeczne

Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, możesz skorzystać ze zwolnienia ze składek społecznych. Nie obowiązuje to jednak wszystkich przedsiębiorców zatrudnionych dodatkowo na etacie. Zasady opłacania lub nieopłacania składek społecznych są następujące:

• Możesz nie płacić składek społecznych z działalności, jeśli jednocześnie Twoje dochody z umowy o pracę (lub z umowy-zlecenia) przekraczają najniższą krajową lub są jej równe.
• Jeśli Twoje wynagrodzenie nie przekracza pensji minimalnej, masz obowiązek opłacania składek społecznych z działalności.

Zwolnienie ze składek społecznych nie jest obowiązkowe. Możesz dobrowolnie opłacać składki z działalności, nawet jeśli Twoje wynagrodzenie jest równe bądź wyższe od pensji minimalnej.

Warto przy tym dodać, że przepisy mówią o wysokości wynagrodzenia, a nie o wymiarze etatu. Liczy się suma wynagrodzeń – jeśli w przeliczeniu na czas jednego miesiąca otrzymujesz pensję co najmniej równą minimalnej krajowej, możesz nie płacić składek społecznych do ZUS-u.

• Pensja minimalna w 2022 roku – 3010 zł brutto,
• Pensja minimalna od stycznia 2023 roku – 3490 zł brutto,
• Pensja minimalna od lipca 2023 roku – 3600 zł brutto.

Warto zapoznać się również z zmianami w prawie podatkowym:

• Podatki według Polskiego Ładu. Jakie zmiany czekają przedsiębiorców? Cześć 1
• Ważne zmiany podatkowe cześć 2

Jak wyrejestrować się ze składek społecznych?

SYTUACJA 1. Prowadzisz działalność, a potem rozpoczynasz pracę.

W takiej sytuacji musisz wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych na deklaracji ZUS ZWUA. Dodatkowo musisz złożyć deklarację ZUS ZZA i tym samym zarejestrować się do ubezpieczenia zdrowotnego.

SYTUACJA 2. Masz zatrudnienie w innej firmie, a potem otwierasz swoją.

Musisz złożyć w ZUS-ie formularz ZUS ZZA, w ciągu 7 dni od daty rejestracji działalności. Dzięki temu będziesz podlegać wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia działalności.

Ważne! Jeśli masz podpisaną umowę o pracę, to Twoje podstawowe wynagrodzenie w każdym miesiącu prawdopodobnie jest niezmienne. W związku z tym nie musisz zmieniać tytułu do ubezpieczenia w ZUS-ie – wystarczy zrobić to raz (chyba że następują istotne zmiany i Twoja pensja spada, albo w danym miesiącu korzystasz z bezpłatnego urlopu – wówczas trzeba ponownie zmienić tytuł ubezpieczenia w ZUS-ie). Jeśli jednak na podstawie np. umowy-zlecenia osiągasz wynagrodzenia na różnych poziomach (raz wyższe niż pensja minimalna, raz niższe), to w takiej sytuacji należy przerejestrowywać się w ZUS-ie w każdym miesiącu, gdy zachodzą istotne zmiany.

Umowa o pracę a składki zdrowotne

Niezależnie od wysokości wynagrodzenia na umowie musisz opłacać składki zdrowotne – nie podlegają one zwolnieniu tak jak składki społeczne i należy je opłacać z obu tytułów – zarówno z działalności, jak i z etatu.

Od 2022 roku składka zdrowotna jest naliczana w zależności od formy opodatkowania i od dochodów uzyskiwanych w poprzednich miesiącach.

Warto wiedzieć! Etat i własna działalność a podatek liniowy

Jeśli w działalności osiągasz jakiekolwiek przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, nie możesz opodatkować tych przychodów podatkiem liniowym.